Zgodnie z obowiązującym prawem osoba ubezwłasnowolniona, aby dokonywać czynności prawnych potrzebuje pośrednictwa opiekuna prawnego wyznaczonego przez Sąd. W praktyce zdarzają się sytuacje, w których pozostaje tylko jedna osoba z kręgu najbliższych krewnych. Czy może się nie zgodzić na bycie opiekunem prawnym osoby ubezwłasnowolnionej?
Opiekunem prawnym powinien zostać ktoś z rodziny, jednak prawo nie wyłącza możliwości ustanowienia opiekunem osoby spoza kręgu rodzinnego. Jeżeli osoba ubezwłasnowolniona nie ma krewnych lub żaden z członków nie jest w stanie pełnić roli opiekuna prawnego albo daje gwarancji należytego wykonywania tej funkcji, art. 149 § 3 KRO przewiduje możliwość zwrócenia się do właściwej jednostki organizacyjnej pomocy społecznej o wskazanie kandydata do tej roli.
W ślad za art. 152 KRO w sytuacji ustanowienia przez Sąd opiekunem prawnym zobowiązany musi tę opiekę podjąć i nie ma możliwości dobrowolnej rezygnacji. Sąd może z ważnych powodów zwolnić taką osobę z ww. obowiązku.
Jak ubiegać się o zwolnienie z funkcji opiekuna prawnego?
Stosownie do brzmienia art. 592 KRO osoba ustanowiona opiekunem może złożyć wniosek do Sądu opiekuńczego o zwolnienie od obowiązku objęcia opieki w terminie tygodnia od doręczenia jej postanowienia w tym przedmiocie.
Wówczas Sąd może:
- oddalić wniosek – wtedy opiekun musi podjąć opiekę, gdyż w innym wypadku może zostać na niego nałożona kara grzywny;
- uwzględnić wniosek – wówczas dotychczasowy opiekun zostanie zwolniony z obowiązku objęcia opieką, zaś na jego miejsce zostanie ustanowiony nowy opiekun.