Kradzież nie zawsze klasyfikowana jest jako przestępstwo stypizowane w art. 278 Kodeksu karnego, w niektórych sytuacjach może być traktowana jako wykroczenie, co oznacza różnice w następstwach i konsekwencjach prawnych.
CZYM JEST KRADZIEŻ?
Zgodnie z art. 278 k.k. kradzieżą jest przywłaszczenie cudzej rzeczy ruchomej, energii lub karty bankomatowej jak również uzyskanie bez zgody uprawnionego cudzego programu komputerowego w celu osiągnięcia korzyści majątkowej.
Natomiast według art. 119 Kodeksu wykroczeń kradzież jest przywłaszczeniem cudzej rzeczy ruchomej, której wartość nie przekracza 500 zł.
Ponadto zgodnie z wyrokiem Sądu najwyższego z dnia 9 kwietnia 1997 r., sygn. akt: III KKN 241/96: „Określenie, że dana rzecz jest cudza, oznacza, że ma ona właściciela i jest nim inna osoba niż sprawca. Tym samym kradzieży można dopuścić się jedynie w odniesieniu do rzeczy będących czyjąś własnością. Rzecz stanowiąca współwłasność sprawcy jest dla niego cudza”.
Według powyższego istotnym jest, że aby dokonać kradzieży, rzecz musi mieć właściciela, jak również kradzieżą nie będzie odebranie rzeczy, która nie ma wartości majątkowej.
JAKIE SĄ TYPY KWALIFIKOWANE KRADZIEŻY?
Kradzież określona w art. 278 k.k. może wystąpić ponadto w typach kwalifikowanych, które przewidują wyższe kary niż kradzież stypizowana jako typ podstawowy.
Kodeks Karny przewiduje trzy kwalifikowane typy kradzieży:
-
Kradzież z włamaniem – art. 279 k.k. (zabór rzeczy z uprzednim pokonaniem zabezpieczeń w celu dostania się do niej);
-
Rozbój – art. 280 k.k. (kradzież wraz z użyciem przemocy wobec osoby lub groźbą natychmiastowego jej użycia albo doprowadzeniem człowieka do stanu nieprzytomności lub bezbronności);
-
Kradzież rozbójnicza – art. 281 k.k. (zastosowanie przemocy wobec człowieka, groźba natychmiastowego jej użycia lub doprowadzenie osoby do stanu nieprzytomności lub bezbronności w celu utrzymania się w posiadaniu zabranej rzeczy);
JAKA JEST RÓŻNICA POMIĘDZY KRADZIEŻĄ BĘDĄCĄ WYKROCZENIEM A PRZESTĘPSTWEM?
Podstawowym i zasadniczym kryterium jest wartość przedmiotu kradzieży. Jeśli przedmiot zabory mienia jest wart mniej niż 500 zł – kradzież jest czynem regulowanym przez Kodeks Wykroczeń, jeśli zaś wartość rzeczy przekracza 500 zł – czyn jest stypizowany jako przestępstwo na podstawie Kodeksu Karnego.
Ponadto wskazać należy, iż przestępstwo kradzieży jest czynem bezprawnym, którego sprawca dopuszcza się z zamiarem kierunkowym, co w praktyce oznacza, że aby kradzież kwalifikowała się jako czyn wskazany w Kodeksie Karnym – poza samym zaborem cudzego mienia należy również włączyć rzecz do własnego majątku.
JAKĄ KARĄ ZAGROŻONA JEST KRADZIEŻ?
Odpowiedzialność za kradzież zależy od okoliczności czy była ona przestępstwem lub wykroczeniem. Sprawy karne mogą dotyczyć przestępstwa, na podstawie art. 278 k.k. § 1. Kto zabiera w celu przywłaszczenia cudzą rzecz ruchomą, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. Jeśli zaś waga czynu jest mniejsza – zgodnie z § 3 powyższego przepisu, sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.
W sytuacji, gdy kradzież jest wykroczeniem – zgodnie z art. 119 k.w. podlega ona karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny.
Przykładem powyższych czynów może być np. kradzież sklepowa. Inaczej sytuacja przedstawia się w przypadku kradzieży z włamaniem. Natomiast współudział w kradzieży jest przestępstwem, które polega na udziale w działaniach mających na celu popełnienie kradzieży lub pomocy w jej dokonaniu. Osoby, które uczestniczą w planowaniu, organizowaniu lub wykonywaniu kradzieży, mogą być traktowane jako współsprawcy i ponosić konsekwencje prawne równorzędne z głównym sprawcą. Współudział w kradzieży może prowadzić do poważnych konsekwencji prawnych, takich jak grzywny, kary pozbawienia wolności czy inne sankcje, zależnie od stopnia zaangażowania i okoliczności sprawy. Dlatego też należy unikać wszelkich działań, które mogłyby prowadzić do współudziału w kradzieży oraz zawsze postępować zgodnie z obowiązującym prawem.
