Kara pozbawienia wolności nie zawsze musi wiązać się z pobytem w zakładzie karnym. Sąd mając na uwadze funkcje wychowawczą, jeśli uzna to za celowe, wyda postanowienie o odbyciu kary w systemie dozoru elektronicznego. To forma zastępcza, która nie izoluje całkowicie od życia w społeczeństwie, jednocześnie nakładając określone środki kontroli skazanego.
Kto może złożyć wniosek o odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego. Zgodnie z przepisami możliwość ta przysługuje:
- skazanemu,
- obrońcy skazanego,
- prokuratorowi,
- zawodowemu kuratorowi sądowemu,
- dyrektorowi zakładu karnego (tylko w sytuacji, gdy skazany przebywa w zakładzie karnym);
Kiedy skazany może starać się o dozór elektroniczny?
Na podstawie art. 43la. Kodeksu karnego wykonawczego skazany może starać się o dozór, gdy:
- orzeczono karę pozbawienia wolności nieprzekraczającą jednego roku i 6 miesięcy,
- jest to wystarczające do osiągnięcia celów kary,
- skazany posiada określone miejsce stałego pobytu (nie zamieszkania),
- osoby pełnoletnie zamieszkujące wspólnie ze skazanym wyraziły na to zgodę,
- nie stoją na przeszkodzie warunki techniczne;
Sądem właściwym do rozpatrywania takiego wniosku jest wydział penitencjarny Sądu Okręgowego, na terenie którego to okręgu przebywa skazany (Art. 3 § 2 Kodeks Karny Wykonawczy). Wniosek do sądu o udzielnie zgody na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego jest wolny od opłat.