Adopcja to według prawa uznanie dziecka, z którym adopcyjnych rodziców nie łączy więź biologiczna. Jej skutkiem jest powstanie więzi prawnych między przysposobionym a przysposabiającymi na wzór uprawnień i obowiązków wynikających z rodzicielstwa.
Zgodnie z art. 114 KRO można przysposobić tylko osobę małoletnią – czyli taką, która nie ukończyła 18 roku życia i tylko w trosce o jej dobro. Osoba przysposabiająca zgodnie z art. 1141 KRO musi posiadać pełną zdolność do czynności prawnych, a jej kwalifikacje osobiste muszą wskazywać na to, że będzie się należycie wywiązywać ze swoich obowiązków. Ponadto, musi posiadać opinię kwalifikacyjną i ukończyć szkolenie organizowane przez ośrodek adopcyjny. Co więcej, pomiędzy rodzicem adopcyjnym, a małoletnim – w związku z art. 1141 § 2 KRO – powinna być odpowiednia różnica wieku, jednakże przepisy nie definiują sformułowania „odpowiednia” i poddają każdą sprawę indywidualnie pod rozwagę i ocenę Sądu.
Powyższe wymagania mają na celu dopilnowanie, aby rodzice adopcyjni byli w stanie zadbać o byt dziecka, byli fizycznie w stanie się nim zająć, a także aby wyróżniali się postępowaniem zgodnym z zasadami moralnymi, celem odpowiedniego wychowania małoletniego.
Czy w procesie adopcji brana jest pod uwagę zgoda małoletniego lub jego rodziców biologicznych?
Uregulowania kodeksowe wskazują, iż w sytuacji, gdy przysposabiany ukończył 13 lat – Sąd powinien go wysłuchać, a jeśli nie ukończył on 13 lat Sąd może go wysłuchać, gdy dziecko rozumie czym jest przysposobienie.
Co do zgody rodziców biologicznych, art. 119 KRO stanowi, iż taka zgoda jest wymagana w przypadku, gdy rodzice biologiczni nie zostali pozbawieni władzy rodzicielskiej. Należy także wskazać, że Sąd z uwagi na szczególne okoliczności może orzec adopcję mimo braku zgody rodziców biologicznych, gdy ich odmowa stoi w sprzeczności z dobrem małoletniego.
Jak wygląda procedura adopcyjna?
Początkowo należy złożyć wymagane dokumenty do ośrodka adopcyjnego, gdzie odbywa się ocena kandydatów. Do takich dokumentów należą m.in. odpis aktu małżeństwa, życiorys, zaświadczenia o zameldowaniu i zarobkach, zaświadczenia lekarskie. Następnie kandydaci na rodziców adopcyjnych są kierowani na szkolenie, a po uzyskaniu pozytywnej opinii kwalifikacyjnej odbywa się okres wyczekiwania na dziecko, w którym przysposabiający mają szansę zapoznać się z sytuacją prawną, rodzinną oraz stanem zdrowia małoletniego. Kolejnym etapem jest odbycie pierwszego kontaktu i ewentualne złożenie wniosku do Sądu, który bada wszelkie okoliczności kierując się dobrem dziecka.
W trakcie trwania procesu adopcyjnego, a także po jego zakończeniu, przysposabiających wspiera ośrodek adopcyjny.
