Sprawa spadkowa a brak spadkobiercy

Zgodnie z obowiązującymi przepisami, sprawę spadkową – zarówno w zakresie dziedziczenia testamentowego, jak i dziedziczenia ustawowego – można załatwić przed Sądem, który wyda postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku lub przed notariuszem, który sporządzi notarialne poświadczenie dziedziczenia. Istotne jest natomiast, że gdy w grę wchodzi spadek bez spadkobierców lub brak jest kontaktu z którymkolwiek ze spadkobierców, konieczne będzie wystąpienie do Sądu z wnioskiem o stwierdzenie nabycia spadku.

SPRAWA SPADKOWA PRZED NOTARIUSZEM

Bez wątpienia przeprowadzenie postępowania spadkowego przed notariuszem jest rozwiązaniem szybszym niż postępowanie sądowe. Notariusz wówczas sporządza akt poświadczenia dziedziczenia (APD), który jest dokumentem określającym spadkobierców oraz ich udział w spadku. Problematyczne jest natomiast, że żeby notariusz mógł sporządzić APD – wymagana jest jednoczesna obecność wszystkich spadkobierców, a także ich jednogłośne stanowisko wyrażające zgodę na przeprowadzenie takiego postępowania przed notariuszem. W sytuacji, gdy np. dziedziczą dalsi krewni, którzy nie są znani pozostałym spadkobiercom, część z nich zamieszkuje za granicą, wobec czego nie może lub nie chce stawić się w kancelarii notarialnej lub brak jest porozumienia pomiędzy spadkobiercami – konieczne jest wystąpienie do Sądu z wnioskiem o stwierdzenie nabycia spadku.

BRAK ADRESU JEDNEGO ZE SPADKOBIERCÓW

Należy wskazać, że składając do Sądu wniosek o stwierdzenie nabycia spadku konieczne jest wskazanie wszystkich Stron postępowania, a także ich adresów. Jest to niezbędne, ponieważ Sąd musi powiadomić wszystkich uczestników o tym, że toczy się postępowanie z ich udziałem oraz doręczyć odpis wniosku.

W sytuacji, gdy adres nie jest wnioskodawcy znany, powinien on uprawdopodobnić Sądowi brak kontaktu ze spadkobiercą oraz przedstawić jakie działania podjął, żeby ustalić jego dane adresowe. Wówczas Sąd zazwyczaj zwraca się do organów ewidencji ludności lub do policji celem pozyskania przedmiotowego adresu. Gdy natomiast również ww. organy poinformują Sąd o braku adresu danej osoby w rejestrze – ustanawia się dla takiej osoby kuratora dla nieznanego z miejsca pobytu, który będzie reprezentował jej interesy w postępowaniu.

SPADEK BEZ SPADKOBIERCÓW

Sytuacja komplikuje się bardziej w sytuacji, gdy wnioskodawcy nie są znani potencjalni spadkobiercy. Takie sprawy mają miejsce zazwyczaj, gdy umiera daleki krewny, który nigdy nie założył własnej rodziny. Wówczas dziedziczenie ustawowe obejmuje bardzo dalekie szczeble pokrewieństwa i ciężko jest ustalić grono spadkobierców.

Wówczas Sąd wzywa do zgłoszenia się spadkobierców poprzez ogłoszenie. Jest ono zamieszczane w publikatorze o charakterze ogólnopolskim, a także podane do wiadomości publicznej w ostatnim miejscu zamieszkania spadkodawcy. W takim ogłoszeniu zamieszczone jest wezwanie do zgłoszenia się i udowodnienia swoich praw do spadku przez potencjalnych spadkobierców w terminie 3 miesięcy.

Po upływie czasu wskazanego w ogłoszeniu Sąd wyznacza termin rozprawy i wzywa na niego także osoby, które zgłosiły się wskutek zamieszczonego ogłoszenia. W sytuacji, gdy nikt nie odpowie na ogłoszenie – Sąd wydaje postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku jedynie na rzecz osób uczestniczących w sprawie, o ile oczywiście wykazały swoje prawa do spadku.