Zgodnie z art. 927 §2 Kodeksu cywilnego dziecko, które było już poczęte w chwili otwarcia spadku, ale jest jeszcze nienarodzone, może być spadkobiercą wyłącznie w sytuacji, gdy urodzi się żywe. To jedyny przypadek dziedziczenia warunkowego przewidziany przez polskie prawo.
Co do ogólnej zasady, spadkobiercą może być tylko osoba żyjąca w momencie otwarcia spadku. Najistotniejszym warunkiem dziedziczenia przez dziecko poczęte, ale jeszcze nienarodzone, jest żywych narodzin takiego spadkobiercy. Dlatego jest to dziedziczenie warunkowe.
Ponadto, nie ma znaczenia, czy żywo narodzone dziecko posiada dalszą zdolność do życia, gdyż w świetle obowiązującego prawa nawet jeśli dojdzie do jego śmierci zaraz po porodzie jest ono pełnoprawnym spadkobiercą i uwzględnia się je przy podziale masy spadkowej.
Jakie prawa ma dziecko poczęte?
Nasciturus ma pełnię praw przysługujących spadkobiercy. Co więcej, w kwestii dziedziczenia nie ma znaczenia czy zostało poczęte metodą naturalną, czy poprzez procedurę in vitro. Ma ono prawo do dziedziczenia nie tylko na podstawie ustawy – spadkodawca może również uwzględnić je w testamencie.
Czy istnieje instytucja prawna, mogąca czuwać nad prawami do dziedziczenia nienarodzonych dzieci?
Żeby czuwać nad prawami dziecka poczętego, ale jeszcze nienarodzonego w zakresie spadku Sąd może ustanowić kuratora, który poprzez odpowiednie czynności zabezpieczy spadek przed naruszeniami i nadużyciami oraz przed bezprawnym rozporządzaniem spadkiem.
Ponadto kurator może także być uczestnikiem postępowania o stwierdzenia nabycia spadku, gdy wszczęto je jeszcze przed narodzeniem dziecka. Jego rola ma na celu dopilnowanie, ażeby nie zostało wydane orzeczenie kończące postępowanie jeszcze przed narodzeniem dziecka.
W ślad za uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 25 lipca 2019 r. sygn. akt: III CZP 12/19 „Osoba, należąca do kręgu spadkobierców ustawowych, na rzecz której spadkobierca legitymujący się stwierdzeniem nabycia spadku, rozporządził prawem należącym do spadku, nie nabyła tego prawa, jeżeli rzeczywistym spadkobiercą jest dziecko spadkodawcy, w chwili otwarcia spadku już poczęte, które urodziło się żywe (nasciturus).”
Czy dziecko nienarodzone dziedziczy długi spadkowe?
Na podstawie łacińskiej paremii „nasciturus pro iam nato habetur, quotiens de commodis eius agitur”, oznaczającej „dziecko poczęte uważa się za już narodzone, o ile chodzi o korzyści dla niego”, w sytuacji, gdy wszyscy spadkobiercy odrzucą spadek, w którym pasywa przewyższają aktywa, na podstawie art. 1015 k.c., gdy spadkobierca nie złoży w terminie sześciu miesięcy od powzięcia informacji o powołaniu do dziedziczenia oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku – jest to równoznaczne z przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza. W praktyce oznacza to, iż dziecko poczęte, ale jeszcze nienarodzone dziedziczy wyłącznie rzeczy i prawa majątkowe należące do spadku, ale z wyłączeniem długów spadkowych.
Specjalizujemy się w prawie rodzinnym i spadkowym. Poznaj wsparcie, jakiego udzielamy naszym Klientom.
