Niejednokrotnie nasuwa się pytanie, czy wierzyciel może skutecznie wyegzekwować dług małżonka pozostającego we wspólności ustawowej? Zgodnie z obowiązującymi przepisami podlega on przecież ochronie prawnej za wyjątkiem wynagrodzenia o pracę.
Aby wierzyciel mógł egzekwować dług z majątku wspólnego małżonków, niezbędna jest klauzula wykonalności również względem drugiego małżonka. Taką klauzulę Sąd nadaje, gdy drugi małżonek wyraził zgodę na zaciągnięcie przez pierwszego małżonka zobowiązania stanowiącego dług.
Jak wierzyciel może dochodzić roszczeń z majątku wspólnego małżonków, gdy jeden z nich nie wyraził zgody na zaciągnięcie zobowiązania? W takich sytuacjach pierwszym krokiem jaki powinien podjąć wierzyciel jest złożenie do Sądu wniosku o przymusową rozdzielność majątkową małżonków. Takie uprawnienie przysługuje mu na mocy art. 52 § 1a KRO.
Niezbędnym wymogiem, który musi spełnić wierzyciel jest uprawdopodobnienie, że zaspokojenie wierzytelności stwierdzonej tytułem wykonawczym wymaga dokonania podziału majątku wspólnego małżonków. Musi wykazać, iż dłużnik nie posiada majątku osobistego, z którego wierzyciel mógłby się zaspokoić. Wówczas wraz z dniem orzeczonym w wyroku Sądu powstaje ustrój rozdzielności majątkowej małżonków.
Czy wierzyciel może złożyć wniosek o podział majątku wspólnego małżonków?
Taka możliwość nie wynika bezpośrednio z obowiązujących przepisów. Jednakże wierzyciel jako osoba zainteresowana może wszcząć postępowanie o podział majątku wspólnego małżonków, z których jedno z nich jest jego dłużnikiem. Ponadto wierzyciel może być także uczestnikiem takiego postępowania, jeśli zostało ono już zainicjowane przez któregoś z małżonków. W niniejszym przypadku interesem wierzyciela w sprawie będzie powzięcie wiedzy, które składniki zostaną przyznane na rzecz małżonka będącego równocześnie dłużnikiem, ażeby po zakończeniu postępowania móc wszcząć egzekucję.
Czy małżonkowie mogą ponownie zmienić ustrój na wspólność majątkową? Zgodnie z brzmieniem art. 52 § 3 KRO małżonkowie mogą zawrzeć małżeńską umowę majątkową po ustanowieniu przymusowej rozdzielności w przypadku, gdy:
- zostanie dokonany podział majątku wspólnego,
- wierzyciel uzyska zabezpieczenie lub zaspokojenie wierzytelności,
- upłyną trzy lata od ustanowienia rozdzielności.
