Skutkiem ubezwłasnowolnienia jest pozbawienie osoby, której sprawa dotyczy możliwości samodzielnego podejmowania decyzji dotyczących jej osoby i majątku z uwagi na jej dobro. Sprawy o ubezwłasnowolnienie rozpatrują Sądy Okręgowe właściwe ze względu na miejsce zamieszkania osoby, której sprawa dotyczy.
KTO MOŻE WYSTĄPIĆ Z WNIOSKIEM O UBEZWŁASNOWOLNIENIE?
Artykuł 545 kpc wskazuje krąg osób uprawnionych do wystąpienia z wnioskiem o ubezwłasnowolnienie. Są to:
- małżonek osoby, której dotyczy wniosek o ubezwłasnowolnienie,
- jej krewni w linii prostej oraz rodzeństwo,
- jej przedstawiciel ustawowy;
W JAKI SPOSÓB SĄD BADA CZY ZACHODZI POTRZEBA UBEZWŁASNOWOLNIENIA?
W samym wniosku o ubezwłasnowolnienie należy dostatecznie uzasadnić dlaczego ubezwłasnowolnienie jest niezbędne, a ponadto najlepiej załączyć dokumentację medyczną wraz ze stosownym zaświadczeniem lekarskim, wykazującym, że ubezwłasnowolnienie leży w interesie osoby, której dotyczy postępowanie.
Następnie odbywa się wysłuchanie osoby, której dotyczy wniosek w obecności biegłych – psychiatry lub neurologa oraz psychologa, którzy po przeprowadzeniu badania dokonują oceny czy osoba jest w stanie samodzielnie kierować swoim postępowaniem oraz decydować o sobie.
CZY OTĘPIENIE W CHOROBIE ALZHEIMERA JEST PODSTAWĄ DO UBEZWŁASNOWOLNIENIA?
Zgodnie z art. 13 kc osoba, która ukończyła lat trzynaście, może być ubezwłasnowolniona całkowicie, jeżeli wskutek choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego rodzaju zaburzeń psychicznych, w szczególności pijaństwa lub narkomanii, nie jest w stanie kierować swym postępowaniem.
Zgodnie z definicją prezentowaną przez Centrum Dobrej Terapii (źródło: https://www.centrumdobrejterapii.pl/materialy/choroba-alzheimera-zaburzenia-procesow-poznawczych/) „Choroba Alzheimera jest postępującym, neurodegeneracyjnym schorzeniem ośrodkowego układu nerwowego, w którym dochodzi do zaniku kory mózgowej. Efektem tego procesu są nasilone zaburzenia pamięci i uczenia się, orientacji, myślenia, radzenia sobie w wielu sytuacjach społecznych, co określa się jako otępienie (demencja)”.
Wobec powyższego otępienie w chorobie Alzheimera można określać jako przesłankę do ubezwłasnowolnienia całkowitego. Istotne jest jednak, że każdorazowo sprawy o ubezwłasnowolnienie są badane przez Sąd indywidualnie oraz wnikliwie. Oznacza to, że nawet pomimo postawionej przez stałego lekarza diagnozy – Sąd ma obowiązek przeprowadzić wysłuchanie w obecności biegłych.
Należy pamiętać, że w sprawach ubezwłasnowolnienie nie ma reguły, a to, czy osoba, której dotyczy wniosek powinna zostać ubezwłasnowolniona zależy od jej stanu zdrowia, świadomości, a przede wszystkim zdolności do kierowania swoim postępowaniem, o czym orzekają biegli w opinii.
