Niektóre osoby w świetle prawa nie są w stanie same odpowiednio zadbać o swoje interesy, wobec czego potrzebują pomocy w tym zakresie. Jedną z instytucji przewidzianych w polskim prawie, które mają za zadanie zapewnić takim osobom wsparcie jest kuratela.
CZYM JEST KURATELA?
Jest to ochrona prawna osoby, która samodzielnie nie jest zdolna do podejmowania czynności prawnych lub zarządu własnym majątkiem. Ma ona na celu zabezpieczenie osób, które same nie mogą dochodzić swoich praw i wykonywać obowiązków.
Istotne jest, że instytucja kurateli nie jest tożsama z instytucją opieki.
JAKIE SĄ CECHY INSTYTUCJI KURATELI?
- zgodnie z art. 179 KRO kurator może żądać stosownego wynagrodzenia. Jest ono pokrywane w pierwszej kolejności z dochodów lub majątku osoby, na rzecz której został on ustanowiony, a jeśli pokrycie tych kosztów nie jest możliwe – wówczas wynagrodzenie kuratora opłaca osoba, która żądała jego ustanowienia;
- kurator nie jest przedstawicielem ustawowym osoby, na rzecz której działa;
- kuratela jest stanem przejściowym;
- kuratelę ustanawia się zarówno z urzędu, jak i na wniosek;
- kurator może udzielać wsparcia kilku osobom (fizycznym i prawnym) równocześnie;
W STOSUNKU DO KOGO USTANAWIA SIĘ KURATORA?
Najczęstszymi przypadkami, w których ustanawia się kuratora są: dzieci poczęte, ale jeszcze nieurodzone, osoby z niepełnosprawnością, osoby częściowo ubezwłasnowolnione, a także osoby nieobecne.
- dziecko poczęte – ustanawia się kuratelę z urzędu przez Sąd opiekuńczy. Rolą kuratora jest wówczas dbanie o interesy i prawa nasciturusa;
- osoba z niepełnosprawnością – kuratelę ustanawia się wówczas, gdy osoba z niepełnosprawnością wymaga pomocy przy prowadzeniu swoich spraw. Zgodnie z art. 183 KRO może to mieć miejsce w odniesieniu do wszystkich spraw, spraw określonego rodzaju lub konkretnej sprawy;
- osoba częściowo ubezwłasnowolniona – kuratora ustanawia Sąd opiekuńczy z urzędu, gdy uzna to za konieczne. Jego zadaniem jest reprezentacja takiej osoby oraz zarząd nad jej majątkiem;
- osoba nieobecna – takie sytuacje mają miejsce, kiedy ktoś nie może samodzielnie prowadzić swoich spraw np. z uwagi na pobyt za granicą lub gdy osoba ta jest stroną postępowania, jednak jej aktualnego adresu zamieszkania nie da się ustalić. Osobą nieobecną nie jest osoba, która dobrowolnie zaniedbuje swoje interesy, nie jest nią także osoba zmarła;
Kuratora Sąd może ustanowić również w innych przypadkach m.in. gdy zachodzi potrzeba zastąpienia przedstawiciela ustawowego małoletniego dziecka, który ma sprzeczny interes i nie może wypełnić swojego obowiązku, a także powołuje się go do zarządu majątkiem odziedziczonym przez małoletnie dziecko.
KIEDY KURATELA USTAJE?
Sąd uchyla kuratelę w sytuacji, gdy jej cel odpadnie lub z chwilą zakończenia sprawy, do której kurator był ustanowiony.
- w odniesieniu do nasciturusa – kuratela ustaje z chwilą urodzenia się dziecka,
- w odniesieniu do osoby z niepełnosprawnością – kuratelę uchyla się na jej żądanie,
- w odniesieniu do osoby ubezwłasnowolnionej częściowo – ustaje z mocy prawa z chwilą uchylenia ubezwłasnowolnienia,
- w odniesieniu do osoby nieobecnej – ustaje, gdy jej cel odpadnie lub sprawa zostanie zakończona;
CZY KURATOROWI ZAWSZE PRZYSŁUGUJE WYNAGRODZENIE?
Zdarzają się sytuacje, gdy kuratorowi nie przysługuje wynagrodzenie. Ma to miejsce wówczas, gdy nakład jego pracy był nieznaczny, a ponadto sprawowanie kurateli czyni zadość zasadom współżycia społecznego.
Specjalizujemy się w prawie rodzinnym i opiekuńczym, poznaj zakres usług Kancelarii.