Zgodnie z obowiązującym prawem osoba ubezwłasnowolniona częściowo ma ograniczoną zdolność do czynności prawnych, zaś ubezwłasnowolniona całkowicie – jest pozbawiona zdolności do czynności prawnych. Wskazania jednak wymaga, iż nad ubezwłasnowolnionym pieczę sprawuje wyznaczony opiekun prawny, który może podejmować w jego imieniu decyzje.
KTO TO JEST OPIEKUN OSOBY UBEZWŁASNOWOLNIONEJ?
Opiekun prawny osoby ubezwłasnowolnionej to osoba, która została ustanowiona przez sąd w celu reprezentowania interesów prawnych tej osoby w sytuacji, gdy ta osoba została pozbawiona zdolności do samodzielnego podejmowania decyzji prawnych i życiowych. Opiekun prawny ma obowiązek dbać o dobro i interesy osoby ubezwłasnowolnionej oraz podejmować decyzje w jej imieniu, mając na uwadze jej najlepsze interesy. Opiekun prawny może być mianowany w przypadku osób starszych, które cierpią na demencję, osób niepełnosprawnych intelektualnie lub osób, które zostały uznane za niezdolne do samodzielnego zarządzania swoimi sprawami prawno-majątkowymi. Jego zadaniem jest zapewnienie opieki, wsparcia oraz podejmowanie decyzji w imieniu osoby ubezwłasnowolnionej, aby zapewnić jej godne życie i ochronę jej praw.
JAKIE SĄ OBOWIĄZKI OPIEKUNA PRAWNEGO OSOBY UBEZWŁASNOWOLNIONEJ?
Głównym obowiązkiem opiekuna prawnego jest ochrona praw ubezwłasnowolnionego, zabezpieczenie jego dobra oraz interesów społecznych. Polega to między innymi na sprawowaniu opieki nad ubezwłasnowolnionym, dokonywania zarządu jego majątkiem, ale ponadto również reprezentowanie ubezwłasnowolnionego względem osób trzecich.
Opiekun składa wszelkie oświadczenia woli w imieniu osoby trzeciej, np. wyraża zgodę na leczenie stomatologiczne. Ponadto opiekun zajmuje się reprezentowaniem ubezwłasnowolnionego w sprawach urzędowych np. przy składaniu wniosku o zasiłek socjalny oraz zajmuje się sprawami życia codziennego jak m.in. robienie zakupów – zarówno tych mniejszych, jak i większych, ułatwiających ubezwłasnowolnionemu godną egzystencję jak np. w odniesieniu do osoby chorej specjalne łóżko.
CZY OPIEKUN REALIZUJE SWOJE OBOWIĄZKI W SPOSÓB NIEOGRANICZONY?
Nadmienienia wymaga, iż opiekun realizując swoje obowiązki w niektórych wypadkach objęty jest nadzorem sądowym.
Jest kilka kategorii czynności, w związku z którymi opiekun zmuszony jest każdorazowo wystąpić do Sądu o wyrażenie zgody:
- Kwestie medyczne – np. zgoda na poważniejsze zabiegi medyczne;
- Kwestie finansowe – np. zaciągnięcie/ udzielenie pożyczki, dokonanie darowizny, odrzucenie spadku, zrzeczenie się dziedziczenia, zbycie lub obciążenie nieruchomości itp.
- Ważne kwestie dotyczące osoby ubezwłasnowolnionego – np. umieszczenie w domu opieki
CZY OPIEKUN DOSTAJE WYNAGRODZENIE ZA PEŁNIENIE SWOJEJ FUNKCJI?
W kwestii spraw o ubezwłasnowolnienie, to opiekun sprawuje swoją funkcję bezpłatnie. Jeżeli jednak z opieką nad ubezwłasnowolnionym wiąże się zarząd jego majątkiem, który wymaga znacznego nakładu pracy, Sąd może na wniosek opiekuna przyznać mu wynagrodzenie okresowe albo jednorazowe.
Istotnym jest, że wynagrodzenia nie przyznaje się wówczas, jeśli nakład pracy jest niewielki lub jeśli sprawowanie opieki nad ubezwłasnowolnionym czyni zadość zasadom współżycia społecznego.
