Leasing jest coraz bardziej popularną formą nabycia np. auta. Przedsiębiorcy z niej korzystają z uwagi na fakt, że niejednokrotnie jest bardziej opłacalna niż standardowy zakup ratalny lub kredyt. Jest to nic innego, jak korzystanie z cudzej rzeczy w określony sposób po zobowiązaniu się przez leasingobiorcę do płacenia w określonych ratach leasingodawcy wynagrodzenia pieniężnego. Wskazania jednak wymaga, iż leasing może okazać się kwestią problematyczną po ewentualnym rozwodzie małżonków, gdy należy przeprowadzić podział majątku wspólnego.
CZY JEŚLI UMOWĄ LEASINGU ZWIĄZANY JEST JEDEN Z MAŁŻONKÓW WCHODZI ONA W SKŁAD MAJĄTKU WSPÓLNEGO STRON?
Najczęściej umowę leasingu zawiera małżonek, który jest przedsiębiorcą. Istotnym jest jednak, że w przypadku, jeśli umowa leasingu zawarta zostanie w czasie trwania wspólności majątkowej stron to wszelkie uprawnienia związane z przedmiotem leasingu stanowią majątek wspólny małżonków.
Wynika to z faktu, iż leasing jest prawem majątkowy, wobec czego w ślad za art. 31 § 1 k.r.o. wchodzi w skład majątku wspólnego. Takie samo stanowisko wyraził Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 28 stycznia 2015r., sygn. akt: II CSK 322/14
CZY MAŁŻONKOWIE PODCZAS PODZIAŁU MAJĄTKU WSPÓLNEGO MOGĄ ROZLICZAĆ MIĘDZY SOBĄ RATY LEASINGU?
Wskazać należy, że jeśli raty leasingu spłacane były ze środków, które stanowią majątek wspólny małżonków, np. wynagrodzenie za pracę, wówczas oczywistym jest, iż nie będą mogli rozliczać między sobą nakładów z tego tytułu. Jeżeli zaś raty były spłacone z majątku osobistego jednego z małżonków – czyli np. ze sprzedaży poprzedniego auta przekazanego drogą darowizny do jego majątku osobistego, wówczas dopuszczalnym jest rozliczenie takiego nakładu na majątek wspólny w czasie trwania postępowania o podział majątku.
CO SIĘ DZIEJE Z PRZEDMIOTEM LEASINGU PODCZAS PODZIAŁU MAJĄTKU WSPÓLNEGO?
Nie należy zapominać o fakcie, że w trakcie trwania umowy leasingu żaden z małżonków nie posiada prawa własności przedmiotowego auta. Do momentu wykupu przedmiotu leasingu po zakończeniu umowy – auto należy do leasingodawcy, czyli instytucji finansującej.
W czasie trwania tejże umowy małżonek ma jedynie prawo do korzystania z przedmiotu leasingu, a następnie do jego wykupu.
Problematyczną kwestią jest jednak, kiedy wykupiony przedmiot leasingu wejdzie w skład majątku wspólnego stron. Oczywistym jest, iż jeśli auto zostanie wykupione w czasie trwania wspólności majątkowej stron jest ono składnikiem majątku wspólnego małżonków, wobec czego podczas postępowania o podział majątku należy je uwzględnić.
Więcej wątpliwości budzi sytuacja, gdy wykup auta nastąpi już po ustaniu wspólności – wówczas przysługujące prawo do nabycia auta jest przekształcone w prawo własności i stanowi majątek wspólny (nawet gdy wykup nastąpił już po ustaniu wspólności majątkowej), wobec czego podlega podziałowi, co zostało wskazane w postanowieniu Sądu Najwyższego z dnia 28 stycznia 2015 r., sygn. akt: II CSK 322/14:
„(…)Późniejsze (mające miejsce już po ustaniu wspólności majątkowej) przekształcenie roszczenia o zakup ładowarko-koparki w prawo własności tej maszyny nie zmieniło wspólnego charakteru praw majątkowych stron, skoro bowiem roszczenie o nabycie niepodzielnego przedmiotu przysługiwało im wspólnie, to tak samo traktować należy prawo, które powstało w wyniku realizacji tego roszczenia, nawet jeśli nabycie własności nastąpiło w wyniku czynności podjętych przez jednego małżonka po ustaniu wspólności.”
Tu jest istotne, że małżonek, który dokonał wykupu może żądać od drugiej strony zwrotu połowy rat leasingowych, których spłaty dokonał samodzielnie już po ustaniu wspólności majątkowej, gdyż stanowiły one nakład z jego majątku osobistego na majątek wspólny.
